Mũ bảo hiểm là trang bị an toàn bắt buộc khi tham gia giao thông đường bộ bằng xe máy, xe gắn máy hoặc xe đạp máy tại Việt Nam. Việc không đội mũ bảo hiểm không chỉ gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông mà còn là hành vi vi phạm pháp luật và bị xử phạt nghiêm khắc. Từ ngày 01/01/2025, Nghị định 168/2024/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, quy định rõ mức phạt đối với hành vi không đội mũ bảo hiểm. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin đầy đủ về mức phạt mới nhất, cũng như các lưu ý quan trọng liên quan đến việc sử dụng mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông.

Mức phạt không đội mũ bảo hiểm theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP
Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, mức phạt đối với hành vi không đội mũ bảo hiểm đã được điều chỉnh, áp dụng từ ngày 01/01/2025 như sau:
Đối với người điều khiển xe máy
Người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự sẽ bị phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng nếu thực hiện một trong các hành vi sau:
- Không đội mũ bảo hiểm khi điều khiển xe tham gia giao thông trên đường bộ
- Chở người ngồi trên xe không đội mũ bảo hiểm (trừ trường hợp chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật)
Căn cứ pháp lý: Điểm h, i khoản 2 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP.
Đối với người được chở trên xe máy
Người được chở trên xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự sẽ bị phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng nếu không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông trên đường bộ.
Căn cứ pháp lý: Điểm b khoản 5 Điều 12 Nghị định 168/2024/NĐ-CP.
Đối với người điều khiển xe đạp máy
Người điều khiển xe đạp máy sẽ bị phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng nếu thực hiện một trong các hành vi sau:
- Không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông trên đường bộ
- Chở người ngồi trên xe đạp máy không đội mũ bảo hiểm (trừ trường hợp chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật)
Căn cứ pháp lý: Điểm d, đ khoản 4 Điều 9 Nghị định 168/2024/NĐ-CP.
Lưu ý quan trọng: Trong trường hợp cả người lái xe và người ngồi sau không đội mũ bảo hiểm, tổng mức phạt có thể lên đến 800.000 đồng đến 1.200.000 đồng.
Trường hợp ngoại lệ không bị phạt khi không đội mũ bảo hiểm
Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định một số trường hợp ngoại lệ không bị xử phạt khi không nón mũ bảo hiểm, bao gồm:
- Chở người bệnh đi cấp cứu
- Chở trẻ em dưới 06 tuổi
- Áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật
Những trường hợp ngoại lệ này được áp dụng cho cả người điều khiển xe và người được chở trên xe.
Những lưu ý về mũ bảo hiểm đạt chuẩn
Không chỉ đội mũ bảo hiểm, việc sử dụng mũ bảo hiểm đúng chuẩn cũng rất quan trọng để đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.
Các loại mũ bảo hiểm theo quy chuẩn
Theo quy chuẩn hiện hành, mũ bảo hiểm được phân thành 4 loại chính:
- Mũ che nửa đầu: Có kết cấu bảo vệ phần đầu phía trên của người đội mũ
- Mũ che ba phần tư đầu: Có kết cấu bảo vệ phần đầu phía trên và một phần đầu phía sau của người đội mũ
- Mũ che cả đầu và tai: Có kết cấu bảo vệ phần phía trên của đầu và vùng tai của người đội mũ
- Mũ che cả đầu, tai và hàm: Có kết cấu bảo vệ phần phía trên của đầu, vùng tai và cằm của người đội mũ
Tiêu chuẩn kỹ thuật của mũ bảo hiểm
Một chiếc mũ bảo hiểm đạt chuẩn cần đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật sau:
- Vật liệu chế tạo: Không thay đổi đáng kể hình dạng và chức năng bảo vệ dưới tác động của thời tiết, nhiệt độ và các điều kiện sử dụng khác
- Quai đeo và khóa mũ: Làm bằng vật liệu không gây thương tổn đến da người sử dụng
- Khối lượng mũ:
- Đối với mũ che cả đầu, tai và hàm: ≤ 1,5 kg (cỡ dạng đầu 4-9) và ≤ 1,2 kg (cỡ dạng đầu 1-3)
- Đối với các loại mũ khác: ≤ 1,0 kg (cỡ dạng đầu 4-9) và ≤ 0,8 kg (cỡ dạng đầu 1-3)
- Bề mặt mũ: Nhẵn, không có vết nứt hoặc gờ cạnh sắc
- Đầu đinh tán: Không cao hơn bề mặt phía ngoài của vỏ mũ 2 mm, không có gờ cạnh nhọn, sắc
Tác hại của việc không đội mũ bảo hiểm
Việc không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông không chỉ là vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm:
- Tăng nguy cơ chấn thương sọ não: Khi xảy ra tai nạn, đầu là bộ phận dễ bị tổn thương nhất và có thể dẫn đến các chấn thương nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
- Giảm khả năng sống sót: Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc đội mũ bảo hiểm đúng cách có thể giảm nguy cơ tử vong đến 40% và giảm chấn thương nghiêm trọng lên đến 70%.
- Hậu quả kinh tế: Chi phí điều trị chấn thương sọ não thường rất cao, có thể khiến gia đình lâm vào cảnh nợ nần, khó khăn.
- Tác động tâm lý lâu dài: Nếu người bị tai nạn sống sót nhưng bị di chứng, họ và gia đình có thể phải đối mặt với các vấn đề tâm lý nghiêm trọng.
Cách đội mũ bảo hiểm đúng cách
Không chỉ cần đội mũ bảo hiểm, mà còn phải đội đúng cách để đảm bảo an toàn:
- Chọn kích cỡ phù hợp: Mũ quá rộng hoặc quá chật đều không đảm bảo an toàn khi xảy ra va chạm.
- Đội mũ đúng vị trí: Mũ cần phủ hết phần trán, không đội ngược hay đội lệch sang một bên.
- Cài quai đúng cách: Quai mũ phải được cài chặt, khoảng cách giữa quai và cằm không quá một ngón tay.
- Kiểm tra độ vững chắc: Sau khi đội, lắc đầu nhẹ để đảm bảo mũ không bị xoay hoặc rơi ra.
- Thay thế mũ định kỳ: Mũ bảo hiểm cần được thay thế sau 3-5 năm sử dụng hoặc sau khi đã trải qua va chạm.
Trường hợp vi phạm khác liên quan đến mũ bảo hiểm
Ngoài việc không đội nón bảo hiểm, Nghị định 168/2024/NĐ-CP còn quy định xử phạt các hành vi vi phạm khác liên quan đến mũ bảo hiểm:
- Đội mũ bảo hiểm không cài quai đúng quy cách: Bị phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng.
- Sử dụng mũ bảo hiểm không đạt chuẩn: Mặc dù đội mũ nhưng nếu mũ không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, người vi phạm vẫn có thể bị xử phạt.
- Sản xuất, kinh doanh mũ bảo hiểm không đạt chuẩn: Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng và có thể bị xử phạt nặng theo quy định của pháp luật.
Cách xử lý khi bị phạt không đội mũ bảo hiểm
Khi bị lực lượng chức năng dừng xe và lập biên bản xử phạt vì không đội mũ bảo hiểm, người vi phạm cần:
- Hợp tác với lực lượng chức năng: Cung cấp đầy đủ giấy tờ tùy thân và giấy tờ xe khi được yêu cầu.
- Kiểm tra biên bản xử phạt: Đọc kỹ nội dung biên bản trước khi ký, đảm bảo các thông tin về hành vi vi phạm và mức phạt là chính xác.
- Nộp phạt đúng hạn: Nộp phạt tại kho bạc nhà nước hoặc thông qua các kênh thanh toán trực tuyến (nếu có) trong thời hạn quy định.
- Rút kinh nghiệm: Luôn đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn và cài quai đúng cách khi tham gia giao thông.
Lịch sử quy định về mũ bảo hiểm tại Việt Nam
Quy định về việc bắt buộc đội mũ bảo hiểm tại Việt Nam đã trải qua nhiều thay đổi:
- Năm 2000: Bắt đầu triển khai thí điểm quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm trên một số tuyến đường quốc lộ.
- Ngày 15/12/2007: Chính thức áp dụng quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm trên toàn quốc, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc nâng cao ý thức tham gia giao thông của người dân.
- Năm 2013: Điều chỉnh mức phạt và mở rộng đối tượng bắt buộc đội mũ bảo hiểm.
- Năm 2025: Áp dụng Nghị định 168/2024/NĐ-CP với mức phạt mới đối với hành vi không đội nón bảo hiểm.
Không đội nón bảo hiểm khi tham gia giao thông đường bộ là hành vi vi phạm pháp luật và tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, mức phạt cho hành vi này là từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng, áp dụng cho cả người điều khiển xe và người được chở trên xe.
Để đảm bảo an toàn cho bản thân và tuân thủ pháp luật, mỗi người dân cần:
- Luôn đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông bằng xe máy, xe gắn máy hoặc xe đạp máy
- Chọn mũ bảo hiểm đạt chuẩn và đội đúng cách
- Thay thế mũ bảo hiểm định kỳ hoặc sau khi đã trải qua va chạm
- Tuyên truyền, nhắc nhở người thân và bạn bè về tầm quan trọng của việc đội mũ bảo hiểm
Việc chấp hành nghiêm túc quy định về đội mũ bảo hiểm không chỉ giúp tránh bị phạt tiền mà còn góp phần bảo vệ tính mạng và sức khỏe của chính mình và cộng đồng.
Người Viết: Ls2store
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH GSPORTS
Địa chỉ: Số 396 Đường Láng, Phường Láng Hạ, Quận Đống Đa, TP. Hà Nội
Email: gsports.vn@gmail.com
Hotline: 0936082739
Mã số doanh nghiệp: 0108488784 cấp ngày 1/11/2018 – Nơi cấp: Sở kế hoạch và đầu tư Thành phố Hà Nội
